مطالعۀ نقش توأمان قومیت و جنسیت در دریافت‌های رسانه‌ای: دریافت زنان سنندجی از سریال قهوۀ تلخ

پژوهش حاضر به مطالعه توصیفی نقش توأمان قومیت و جنسیت در نحوۀ مصرف و دریافت سریال قهوۀ تلخ توسط زنان شهر سنندج می‌پردازد. علاوه بر این، تحلیل چگونگی شکل گرفتن گونه‌های متفاوت خوانش در میان مخاطبان و مطالعۀ تأثیرگذاری عوامل فردی و اجتماعی بر نحوۀ خوانش مخاطبان با توجه به متغیرهای سن، تحصیلات، وضعیت تأهل و شغل، مورد مطالعه قرار می‌گیرد. بدین منظور از روش کیفی و تکنیک مصاحبۀ عمیق با 28 نفر از زنان شهر سنندج با اتکا به رویکرد مطالعات فرهنگی و تئوری دریافت استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از یک سو سریال قهوۀ تلخ به‌دلیل قرار گرفتن در ژانر طنز، باعث ابهام در زمینۀ جدی بودن و طنز بودن محتوا می‌شود. بنابراین امکان چندخوانی را برای مخاطب فراهم می‌کند و به همین دلیل، خوانش مرجح ندارد. از سوی دیگر زنان شهر سنندج با مصرف این سریال، تشکیل جماعتی تفسیری را می‌دهند که به‌دلیل تجربه‌های روزمره مشابه، قومیت و جنسیت مشابه در برخی زمینه‌ها دارای تحلیل‌های مشابه هستند. به‌گونه‌ای که بیشتر آنها از روایت سریال برای صحبت در مورد دغدغه‌ها، مشکلات اجتماعی و فردی خود استفاده می‌کنند، اما همین زنان به‌دلیل تفاوت در متغیرهای ذکر شده، تفاوت‌هایی در نحوۀ مصرف و دریافت سریال با یکدیگر دارند. به‌عنوان نمونه، زنان دارای تحصیلات بالا، سریال را با دقت و تمرکز تماشا کرده و به موازات لذت بردن از سریال، نسبت به آن انتقاداتی محتوایی نیز مطرح می‌کردند. علاوه بر این زمینه‌های اجتماعی و سیاسی جامعه، وجود گفتمان دیگری، قومیتی و فمینیستی حاکم بر شهر سنندج نیز یکی از عوامل تأثیرگذار بر خوانش مخاطبان بوده است.